












مراقبت از دندان و استفاده از خمیر دندان باید از سنین کودکی آغاز شود. در این خصوص ضرورت استفاده از خمیر دندان مخصوص کودکان نیز اهمیت زیادی پیدا میکند. زیرا باعث جلوگیری از آسیبهای مربوط به دهان و دندان در بزرگسالی خواهد شد. انتخاب خمیر دندان مخصوص کودکان باید مطابق استانداردهای موجود و با هدف تاثیر مستقیم روی جلوگیری از پوسیدگی دندانها انجام گیرد. در ادامه به نحوه انتخاب خمیر دندان استاندارد برای کودک و معیارهای مهم در این زمینه خواهیم پرداخت.
 
چرا انتخاب خمیر دندان کودک اهمیت دارد؟
بلافاصله پس از رویش دندانها نیاز به مراقبت و رعایت بهداشت در دهان و دندان ضرورت پیدا میکند. بنابراین والدین باید استفاده از خمیر دندان کودک را مد نظر قرار داده و زمان به خصوصی را برای شروع مسواک زدن در کودکان در نظر بگیرند. برخی نظریههای علمی معتقد است مسواک زدن دندانها و یا تمیز کردن بخشهای مختلف دهان باید از زمان رویش دندان آغاز شود.
میزان استفاده از خمیر دندان نیز در سنین مختلف متفاوت بوده و ممکن است برای کودکان زیر ۳ سال تنها به اندازه یک دانه برنج باشد. اما کودکان بالاتر از سه سال و تا محدوده ۶ سال میتوانند به اندازه یک نخود از خمیر دندان استفاده کنند. والدین میتوانند به دلیل عدم وجود مهارت و توانایی کافی در کودکان، به آنها در مسواک زدن کمک کنند. با بالاتر رفتن توانایی کودک، میزان مصرف بهترین خمیر دندان کودک نیز افزایش پیدا میکند. با این حال والدین باید در افزایش توانایی کودک در مسواک زدن به او کمک کرده و ضرورت استفاده از خمیر دندان مخصوص کودکان و یا شامپو کودک را در نظر داشته باشند.
سوالی که در زمان استفاده از خمیر دندان برای کودک پیش میآید این است که مقدار صحیح فلوراید در خمیر دندان چقدر است؟ به طور کلی کودکان زیر 3 سال تنها میتوانند حدود ۵۰۰ ppm فلوراید مصرف کنند. اما این میزان فلوراید برای کودکان بالای ۳ سال متفاوت بوده و افزایش پیدا میکند. طبق این اطلاعات امکان استفاده از خمیر دندان کودک بدون فلوراید در هر سنی وجود دارد، اما باید مقدار فلوراید را با توجه به سن کودک در نظر گرفت.
در برخی موارد میتوان میزان فلوراید خمیر دندان را از دندانپزشک کودکان سوال کرد. زیرا دندانها با توجه به میزان آسیب و سطح پوسیدگی ممکن است به مقدار بیشتری از فلوراید در خمیر دندان نیاز داشته باشند.
خمیر دندانی که برای کودکان خریداری میشود، باید استانداردهای لازم را در این زمینه داشته باشد. از جمله استانداردهای لازم برای خمیر دندان مناسب کودکان زیر ۲ سال میتوان تائیدیههای ADA و FDA را نام برد که در کنار آن باید تاییدیه وزارت بهداشت کشور برای خرید خمیر دندان وجود داشته باشد. وجود استانداردهای بهداشتی و برچسب مخصوص کودکان روی محصولاتی مانند خمیر دندان و ویتامین ب۳ میتواند اطمینان بیشتری از نظر ایمنی و دوز مواد موثر ایجاد کند.
استفاده از خمیر دندانهای طعمدار برای کودکان با مزایا و معایبی همراه است. به طور کلی وجود طعمهای متنوع از جمله توت فرنگی، موز و آدامس همراه با طراحیهای جذاب و رنگارنگ باعث ترغیب کودکان به مسواک زدن خواهد شد. از این رو انگیزه کودکان برای مسواک زدن با وجود طعمهای جذاب بیشتر شده و مسواک زدن برای کودکان به یک فعالیت سرگرمکننده تبدیل خواهد شد. همچنین خمیر دندان قابل بلع کودک از نوع طعمدار باعث کاهش مقاومت کودکان در برابر مسواک زدن میشود.
کودکان به دلیل وجود طعم دلپذیر، زمان بیشتری را به مسواک زدن اختصاص داده و آن را به عنوان یک عادت روزانه خواهند پذیرفت. البته وجود شیرین کنندهها در این خمیر دندانهای طعمدار میتوانند باعث افزایش خطر پوسیدگی دندانها شود. از این رو در زمان انتخاب خمیر دندان حتماً از عدم وجود این شیرین کنندهها اطمینان حاصل کنید.
وجود طعم دلپذیر ممکن است کودکان را به مصرف مقدار زیادی از خمیر دندان ترغیب کند. همچنین آنها ممکن است به بلعیدن مقادیر زیادی خمیردندان علاقه نشان دهند که بسیار مضر است.
به طور کلی محصولات طراحی شده برای کودکان از جمله خمیر دندان مخصوص دندان شیری باید از ایمنی و جذابیت بالایی برخوردار باشند. به عنوان مثال طراحی محصولاتی مانند مکمل بینایی باید به گونهای باشد که دارای درپوش ایمن بوده و کودکان نتوانند به راحتی آن را باز کنند. همچنین در ساخت بدنه خمیر دندان و یا محصولاتی مانند داروهای پروبیوتیک، باید از موادی با قابلیت مقاومت در برابر شکستگی و نشت استفاده شود.
نکته مهم در این مورد، طراحی کودک پسند است. این طراحی باعث میشود حتی کودکان راحتتر به خمیر دندان اعتماد کرده و از آن استفاده کنند. قیمت خمیر دندان کودک با وجود رنگهای جذاب و الگوهای دوست داشتنی بسیار مناسب است و کودکان برای استفاده از آن ترغیب خواهند شد.
یکی از تفاوتهای مهم بین خمیر دندان مخصوص کودکان و بزرگسال، میزان سطح سایندگی آنها است. در فرمولاسیون خمیر دندان موادی از جمله سیلیکات پتاسیم و آلومینیوم به کار رفته که باعث پولیش دندانها خواهند شد. این ماده در زمان استفاده روی سطح مینای دندان باعث سایش شده و در نهایت تمیزی و شفافیت دندانها را به دنبال دارد. این ماده در خمیر دندان مخصوص بزرگسالان بیشتر بوده و باعث سایندگی بیشتر میشود. در حالی که میزان استفاده از آن در خمیر دندان مناسب برای کودک نوپا بسیار کمتر است.
به طور کلی قورت دادن مقدار اندک خمیر دندان توسط کودکان به دلیل وجود میزان کم فلوراید چندان خطرناک نیست. اما بهتر است پیش از انجام فرایند مسواک زدن، ابتدا روش صحیح مسواک زدن را به کودک یاد داده و سپس از او بخواهید آنچه که در دهان دارد تف کند. در اصل، آموزش عدم بلع خمیر دندان و شستن دهان با آب برای کودکان اهمیت زیادی دارد. خطر بلع، قورت دادن و عوارض خمیر دندان کودک نامناسب در زمان مسواک زدن بسیار زیاد است. اما میتوان با استفاده از یک خمیر دندان مناسب که بدون مواد شیمیایی و مضر است، این نگرانی را به طور کامل از بین برد.
اگرچه خوردن مقدار اندک خمیر دندان در زمان مسواک زدن کودکان مضر نیست، اما مقادیر بیش از اندازه میتواند باعث مشکلات جدی گوارشی به دلیل مصرف فلوراید شود. بنابراین علاوه بر انتخاب بهترین خمیر دندان برای کودکان، باید روی مسواک زدن کودکان نیز نظارت داشته باشید. استفاده از خمیر دندان مناسب برای کودکان بیخطر بوده و باید میزان مصرف خمیر دندان با توجه به سن کودک انجام شود.
اگر مسواک زدن و توجه به بهداشت دهان و دندان از سنین کودکی آغاز شود، از بروز عفونت در آینده جلوگیری خواهد شد. همچنین مسواک زدن با خمیر دندان مختص کودکان از بروز درد و یا جرمهای مختلف روی دندان جلوگیری کرده و به طور کلی سلامت دهان و دندان حفظ میشود.
